Venray

Is een plaats en gemeente (Venrays: Venroj of Rooj) in Nederlands Limburg. De gemeente telt 43.222 inwoners (31 maart 2015, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 146,03 km². De kern Venray ligt 36 kilometer ten zuiden van Nijmegen en 22 kilometer ten noordwesten van Venlo. Sinds 1 januari 2010 vormt Venray een plattelandsgemeente met een stedelijke kern en daaromheen dertien dorpskernen. In de stedelijke kern wonen ongeveer 30.000 mensen. De overige 13.500 inwoners wonen in de dertien dorpen (variërend van 200 tot ruim 2000 inwoners per dorp). Venray is na Venlo de tweede stedelijke kern van Noord-Limburg en de plaats speelt een vooraanstaande rol in de regio.

Dialect

Volgens Jac. van Ginneken hoort het Venrays dialect bij de groep Gelders-Limburgse streektalen.

Tekstvoorbeeld van de Venrayse streektaal:

’t Is enne vörm van waensdaenke, dat de sietewasie van vur de jaore saesteg terug te hale velt, már ’r is hoop. Daenk hiērbeej ‘s án de tekstdichters en zengers, die ien ’t lând groeët sukses hebbe mit de dialekte zoeë-as Ròwwen Hèze, Gerard van Maasakkers, Gé Reinders, Neet oét Lottem, Beppy Kraft, Normaal, en zoeë kan ik nog wel efkes durgaon. Nederland stöt ope vur de dialekte, már ’t is ’n kwestie van geduld. Räöstig waachte op d’n daag. (Van wie is dit ók al wér?)

Wat we nie meuge vergaete is, dat ’r ’n hieël groeët ántal Venrojenare òs mojje streektaal nog sprekt, schriēft en zingt en dat we òs de laeste jaore meuge verheuge ien ‘n toenimmende belángstelling vur ’t Venrods, zeker vanuut de butinge. Daenk hiērbeej án die Venrods praotende elders die òs mójste kultuūrgoēd nie án eur kiender wille onthâlde, án de vastelaovend- en tenieëlverieëneginge, án òs schriēvers, dichters en muzekânte die eur aege, as pure hobbie, ien eure vreejen tied bezig hâlde mit òs mójje taal.

Uitgaven in de Venrayse streektaal zijn o.a. het Venrays Woordenboek, Spreekwoordenboek in de Venrayse streektaal, Riek zònder caens, Kruumels van ’n boēretoffel, Rooy mien dörp ien de Piël, Gebruke ’t jaor roond en Zoeë was ‘t ien Venroj.