Haren
Is een dorp en gemeente in Noord-Nederland, in de provincie Groningen. De gemeente beslaat een oppervlakte van 50,70 km² (waarvan 4,10 km² water) en omvat naast het gelijknamige hoofddorp Haren de dorpen Onnen, Glimmen en Noordlaren. De gemeente Haren ligt direct ten zuidoosten van de stad Groningen. Mede door die ligging is het een typische forensengemeente. Het dorp Haren is een villadorp; het wordt wel het Wassenaar van het Noorden genoemd. Het dorp telt, volgens de gegevens van het CBS, inclusief de wijken Oosterhaar, Voorveld en Hemmen ongeveer 15.455 inwoners (2013).
Recreatie
Ten oosten van Glimmen ligt Appelbergen, vooral voor inwoners van de stad Groningen een geliefde bestemming. In de zuidoosthoek van de gemeente ligt het Noordlaarderbos, een van de grootste bossen van de provincie Groningen. Het particuliere natuurgebied Sassenhein, met twee plassen en een paviljoen, ligt ten zuidwesten van het dorp.
Bij Noordlaren ligt een van de twee Nederlandse hunebedden buiten Drenthe, dat de naam G1 heeft.
In Haren is de grootste botanische tuin van Nederland gelegen, de Hortus Haren. Op een oppervlakte van circa 20 hectare groeien en bloeien planten uit alle streken van Nederland en de rest van de wereld. De Hortus is de voortzetting van de plantenverzameling die apotheker Hendrick Munting (1583-1658) stichtte in 1626. Deze Hortustuin werd aangekocht door de Rijksuniversiteit Groningen in 1691. Omdat het terrein in de Groninger Hortusbuurt te klein werd, kocht de universiteit al in 1917 het monumentale 't Huis de Wolf, een van de mooiste laat-negentiende-eeuwse villa's van Haren, met het bijbehorende landgoed van 12 hectare. De Hortus Haren, met zijn thematische tuinen en zijn grote kas, kwam tot stand in 1967. De Hortus richt zich tegenwoordig met haar activiteiten op een breed publiek. Zo zijn er regelmatig culturele evenementen zoals concerten en vertelvoorstellingen (door het Gronings Vertellerscollectief "De Vertelplantage").
Ten westen van het dorp Haren ligt het Paterswoldsemeer, een geliefde bestemming voor zeilers en andere recreanten. In de uiterste noordwesthoek van de gemeente, afgesloten van het Paterswoldsemeer met de Nijdam, ligt de Hoornse Plas. Dit meer, omringd door verschillende strandjes, is uitsluitend bedoeld als zwemplas. In het zuiden grenst de gemeente aan het Zuidlaardermeer, dat met een bootje te bereiken is vanuit de haven van Noordlaren.